ในจำนวนบ้านไม้สักโบราณของเมืองลำปางดูเหมือนว่าบ้านเสานักแห่งนี้จะเป็นที่รู้จักกันมากที่สุด เนื่องจากเป็นบ้านไม้เก่าที่ยังคงรักษาสภาพเดิมไว้เป็นอย่างดี และยังเป็นสถานที่รวบรวมข้าวของเครื่องใช้โบราณได้มากที่สุดอีกด้วย ที่นี่จึงไม่ต่างจากพิพิธภัณฑ์ด้านศิลปวัฒนธรรมของเมืองลำปาง และไม่เคยร้างราผู้มาเยือน ทุกวันจะมีคนมาเยี่ยมชมบ้านเสานักอยู่เสมอ ไม่เพียงเพื่อชื่นชมรอยอดีตที่งดงามเท่านั้น หากยังเป็นแหล่งเรียนรู้ศึกษาด้านสถาปัตยกรรมของนักศึกษาหรือผู้ที่สนใจด้านนี้โดยเฉพาะ ก่อเกิดบ้านเสานัก บ้านเสานักสร้างขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2438 โดยคหบดีพ่อค้าชื่อ “หม่องจันโอง” ซึ่งเป็นต้นตระกูลจันทรวิโรจน์ มีลักษณะเป็นบ้านไม้สักโบราณศิลปะพม่าผสมล้านนาและมีเสาเรือนถึง 116 ต้น อันเป็นลักษณะที่โดดเด่นของบ้านเสานัก บ้านหลังนี้ประกอบด้วยเรือนใหญ่ซึ่งเป็นเรือนหมู่ หน้าบ้านมีต้นสารภีซึ่งนับจากวันนั้นถึงวันนี้ก็อายุถึง 133 ปีแล้ว ว่ากันว่าแต่เดิมนั้น บ้านเสานักเป็นสถานที่ต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองและใช้เป็นสถานที่จัดงานขันโตกและงานพิธีมงคล เปิดให้เข้าชมบ้านและของสะสมต่าง ๆ ทุกวันเวลา 10.00-17.00 น. ค่าเข้าชมพร้อมเครื่องดื่ม 30 บาท พระภิกษุ เด็กนักเรียน นักศึกษา ชมฟรี สอบถามเพิ่มเติม โทร. 0 5422 7653, 08 6910 7408, 08 1568 0033, 08 1724 4063 e-mail: [email protected], www.facebook.com/Baansaonak
